Aconitum L.

Nomenclatura

Grupo
Plantae
Etimología
Del griego akóniton = acónito. Según Teofrasto, el nombre se deriva de la ciudad de Aconas, en Bitinia.

Descripción

AconitumPlantas perennes, con una raíz tuberosa o fibrosa y tallos robustos y erectos. Las hojas son alternas, de palmatisectas a palmatipartidas, con 5 - 7 segmentos. Las flores, zigomorfas, se reúnen en inflorescencias de tipo racimo o panícula racemosa. El perianto consta de 5 piezas petaloideas, desiguales, de las cuales la superior forma un casco grande y erecto, que cubre parcialmente las dos laterales, caducas; las inferiores son más pequeñas y exertas. Tienen nectarios, entre 2 y 5, estando los dos posteriores más desarrollados y situados dentro del casco, en ocasiones a modo de espolón. El androceo consta de numerosos estambres y el gineceo de un pistilo con carpelos libres, soldados en la base. El fruto es un polifolículo.

Clave de identificación de especies


1. Flores amarillas o blanquecinas -> 2
 -  Flores azules o violáceas -> 3

2. Casco hemisférico, hasta 2 veces más alto que ancho; espolón del nectario recto o ligeramente curvado -> Aconitum anthora
 -  Casco cónico o cilíndrico, sacciforme, más de 2 veces más alto que ancho; espolón del nectario claramente curvado en espiral -> Aconitum vulparia subsp. neapolitanum

3. Eje de la inflorescencia y pedicelos con pelos glandulares, erecto-patentes -> Aconitum burnatii
 -  Eje de la inflorescencia y pedicelos con indumento eglandular (rara vez con algún pelo glandular mezclado) o glabros -> 4

4. Semillas no aladas, con las caras lisas o rugosas transversalmente; rizoma napiforme; hojas por lo general con nervadura no reticulada -> Aconitum napellus
 -  Semillas aladas, con las caras provistas de 4-6 laminillas transversales; rizoma redondeado; hojas con nervadura claramente reticulada -> Aconitum variegatum subsp. pyrenaicum

Clasificación y especies de Aconitum

Puedes consultar información de 28 especies.

EspecieNombre comúnTipoProtección
Aconitum anthoraAconitum anthora L.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Acónito amarillo
Aconitum balfouriiAconitum balfourii Stapf
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum burnatiiAconitum burnatii Gáyer
Chloroplastida - Ranunculaceae
Especie autóctona
Aconitum carmichaeliiAconitum carmichaelii
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum chasmanthumAconitum chasmanthum Stapf ex Holmes
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum chinenseAconitum chinense Siebold
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum columbianumAconitum columbianum Nutt.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum delphinifoliumAconitum delphinifolium DC.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum feroxAconitum ferox Wall. ex Ser.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum fischeriAconitum fischeri Rchb.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum gammieiAconitum gammiei Stapf
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum heterophyllumAconitum heterophyllum Wall.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum japonicumAconitum japonicum C.P.Thunberg ex A.Murray
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum koreanumAconitum koreanum Nakai
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum kusnezoffiiAconitum kusnezoffii Rchb.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum lycoctonumAconitum lycoctonum L.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Especie autóctonaUICN escala LC
Aconitum maximumAconitum maximum Pall. ex DC.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum napellusAconitum napellus L.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Especie autóctonaUICN escala LC
Aconitum napellus subsp. castellanumAconitum napellus subsp. castellanum Molero & C. Blanché
Chloroplastida - Ranunculaceae
Endemismo ibérico
Aconitum napellus subsp. lusitanicumAconitum napellus subsp. lusitanicum Rouy
Chloroplastida - Ranunculaceae
Acónito
Aconitum napellus subsp. vulgareAconitum napellus subsp. vulgare Rouy & Foucaud
Chloroplastida - Ranunculaceae
Acónito
Aconitum orientaleAconitum orientale Mill.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum palmatumAconitum palmatum D.Don
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum uncinatumAconitum uncinatum L.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum variegatum subsp. pyrenaicumAconitum variegatum subsp. pyrenaicum Vivant & Delay
Chloroplastida - Ranunculaceae
Especie autóctona
Aconitum violaceumAconitum violaceum Jacquem. ex Stapf
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum volubileAconitum volubile Pall.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Aconitum vulparia subsp. neapolitanumAconitum vulparia subsp. neapolitanum (Ten.) Muñoz Garm.
Chloroplastida - Ranunculaceae
Acónito amarillo

Bibliografía y más información

Artículo científico

Libro

  • Castroviejo Bolibar, Santiago & al. (eds.). Flora iberica. [...] Vol. I. Lycopodiaceae-Papaveraceae, 1986.